Veel mensen hebben een hond omdat ze graag een maatje willen. Een maatje die niet oordeelt, een maatje waar je samen heerlijke wandelingen mee maakt en activiteiten mee onderneemt. Het is geweldig om een hond te hebben! Maar toch kan het nog best ingewikkeld zijn om een hond goed te begeleiden en op te voeden. 

Iedereen heeft er een mening over, iedereen doet het op zijn eigen manier en je krijgt van iedereen adviezen die vaak nergens op slaan. Van de buurman krijg je tips, bij de dierenarts, op de hondenschool. Ga je wandelen kom je andere eigenaren tegen die ook allerlei goed bedoelde tips hebben. O, en dan heb je ook nog een stapel met boeken met allerlei achterhaalde tips & ouderwetse adviezen!

Inhoudsopgave

• Wat is de impact van ‘regeltjes’ op onze honden?
• Slaapbehoefte en slaapplek van de hond
• Hoeveel uur per dag slaapt een hond?
• Contactliggen: waarom wil een hond bij je slapen?
• Mag een hond op de bank of bed slapen?
• Slaapt een hond graag op de grond?
• Puppy in de bench of hondenmand?
• Puppy leren langer te slapen
• Wanneer een hond niet meer in de bench?
• Waarom slaapt een hond met ogen open?
• Waarom smakt of trilt een slapende hond?
• Er is geen sprake van dominantie bij honden

Wat is de impact van ‘regeltjes’ op onze honden?

Veel tips en regeltjes zijn gebaseerd op: ‘omdat het zo hoort’ of ‘omdat het zo moet’. Het is gebaseerd op meningen en normen en waarden van onze samenleving. Veel regeltjes die voorbij komen, zijn niet gebaseerd op wetenschap of het welzijn van onze honden. Het is belangrijk om hier eens bij stil te staan en niet alles aan te nemen wat er gezegd wordt. Wie bepaalt al deze regeltjes eigenlijk? En klopt het ook? Het is belangrijk dat je weet waarom je iets doet, of jij je er goed bij voelt en vooral: of jouw hond zich hier goed bij voelt. Interessant om eens te gaan kijken naar de natuurlijke behoeften van honden. Zijn regeltjes gebaseerd op ‘omdat het zo hoort’ wel zo logisch? In de komende artikelen zullen een aantal onderwerpen besproken worden:

• Blog deel 1: Slaapbehoefte van de hond
• Blog deel 2: Behoefte van veiligheid en nabijheid van de hond
• Blog deel 3: Snuffelbehoefte van de hond
• Blog deel 4: De behoefte van de hond om zelf keuzes te maken

Honden slapen van nature niet alleen maar veilig bij elkaar

Slaapbehoefte & Slaapplek van de hond

Hoe belangrijk is een goede slaapplek voor de hond? Het wordt bij veel hondenbaasjes erg onderschat, want een goede slaapkwaliteit is voor honden echt essentieel. Honden hebben net als mensen slaapbehoefte. Door te slapen verwerk je alledaagse gebeurtenissen en dat is met honden net zo belangrijk. Vaak beseffen mensen zich niet zo belangrijk de slaapplek van een hond is en wat voor impact slechte slaap heeft op probleemgedrag.

Hoeveel uur per dag slaapt een hond?

Honden slapen gemiddeld 12 tot 18 uur per 24 uur, oude en jonge honden slapen meer. Pups slapen veel, dit hebben ze nodig. Wanneer honden niet voldoende of kwalitatief geen goede slaap krijgen, kan dit voor problemen zorgen. Zo kan een hond de prikkels die hij binnen heeft gekregen op een dag niet goed verwerken. Ook is goede slaap belangrijk voor het immuunsysteem: goede slaap zorgt voor een betere gezondheid. Een hond die niet genoeg slaap krijgt, kan hierdoor stress krijgen en overprikkeld raken. Hierdoor kan een hond druk worden, geen rust vinden, in de lijn bijten of reactief reageren op andere honden/mensen/dieren.

Slaapt een hond ‘s nachts de hele nacht? Honden zijn polyfase slapers, dit betekent dat ze niet de hele nacht slapen maar door de dag en nacht heen regelmatig wakker worden en verplaatsen. Sommige mensen vinden hun hond onrustig in de nacht. Regelmatig verplaatsen is normaal, doet de hond dit meerdere keren per uur dan is er iets anders aan de hand en is de hond echt onrustig, dan is er wellicht meer aan de hand (de hond is ziek of heeft bijvoorbeeld diarree).

Te weinig slaap voor een hond

Slaap is echt ontzettend belangrijk voor een hond en daar wordt vaak te weinig naar gekeken, zeker als een hond gedragsproblemen heeft. Wanneer een hond voldoende slaapt zal gedrag al heel erg (positief!) veranderen. Als een hond te weinig slaapt heeft dit grote invloed op onder andere:

• De verwerking van prikkels en stimuli;
• Het vermogen om nieuw gedrag te leren;
• De gezondheid en zich stressvrij voelen;
• De manier waarop de hond met angst omgaat;
• Hyperactief gedrag van de hond.

Een hond verplaatst in de nacht

Het is normaal voor de hond om op te staan ‘s nachts en naar een ander plekje te lopen om verder te slapen. Een hond verplaatst zich bijvoorbeeld van de mand naar de vloer, of van de bank naar de mand. Slaapt een hond in de bench ‘s nachts, dan kan de hond zich niet verplaatsen. Het is daarom niet zo gek dat een hond niet in de bench wil slapen.

Wist je dat het in Duitsland verboden is om een hond langer dan 2 uur in een bench te laten en dat in Finland en Zweden het verboden is om überhaupt een bench in huis te hebben voor je hond? In Duitsland is het ook verplicht om elke dag minstens 2 uur contact-tijd met de hond te hebben (wandelen, spelen, trainen).

Hoe lang slaapt een hond ‘s nachts? Honden zijn individuen en hoe lang een hond ‘s nachts slaapt verschilt per hond. Het is belangrijk dat een hond minstens 12 uur per 24 uur kan slapen, het liefst meer. Lukt dit niet en is de hond veel wakker, doe dan minder met de hond. Zorg voor minder prikkels zodat de hond minder snel overprikkeld raakt.

Contactliggen: waarom wil een hond bij je slapen?

Honden zijn van nature sociale slapers: ze slapen graag samen en voor honden is het onnatuurlijk om alleen te slapen. Een hond komt daarom ook graag tegen je aan liggen, dit wordt ook wel contactliggen genoemd. Wat je vaak ook ziet is dat de hond op je voeten gaat liggen of dat de hond tussen de benen slaapt. Honden willen het liefst altijd bij je zijn. Alleen slapen betekent namelijk dat je gevaar kunt lopen en dit instinct zit nog steeds in onze huishond. Als je meerdere honden hebt, dan slapen ze graag als roedel bij elkaar.

Veel honden willen niet alleen slapen. Het is niet gek dat jouw hond graag bij je wil zijn en tegen je aan wil slapen of in je knieholte gaat liggen. Het is tegenwoordig steeds normaler dat een hond in de slaapkamer mag slapen (en vaak slaapt de hond op bed in de slaapkamer). Veel mensen vinden niets fijner dan samen slapen met de hond, ook al ligt de hond op het voeteneinde, hij slaapt niet alleen en is dicht bij je in de buurt. Lees hieronder verder.

Mag een hond op de bank of op bed slapen?

“Een hond mag niet op de bank of op het bed!” (dit is natuurlijk grote onzin!)

Ja, een hond mag gerust op de bank of op je bed laten slapen. Sommige mensen zijn bang dat een hond dominant wordt, maar honden zijn helemaal niet bezig met dominantie. Google maar eens op ‘dominantie theorie achterhaald’. In het boekje: ‘”Je hond liefdevol opvoeden en begeleiden” kun je daar veel meer over lezen.

Een hond komt graag bij liggen omdat een hond van gezelschap houdt. Op bed slaapt een hond graag bij je, zo slapen veel honden bij het voeteneind of de hond komt tegen je aan liggen. Sommige mensen vragen zich af: “waarom gaat een hond op mijn voeten liggen?” Dit komt omdat een hond fysiek contact zoekt. Een hond is van nature een sociaal wezen is, is het vaak stressvol om de hond alleen beneden te laten slapen, zonder de aanwezigheid zijn baasje.

Het is natuurlijk geen ramp als je écht niet wil jouw hond op de bank of op jouw bed ligt. Wat kun je doen? Je kunt zorgen voor een comfortabele slaapplaats die bij je in de buurt staat, zodat jouw hond wel het gevoel heeft dat hij veilig kan slapen in de buurt van jou. Hierdoor zal een hond beter en dieper slapen. Dit zorgt er ook voor dat honden minder gestrest zijn omdat in de slaap prikkels beter verwerkt worden door de betere kwaliteit slaap.

Slaapt een hond op de grond of liever op een hoge plek?

Veel mensen vragen zich af of een hond liever op de grond slaapt of ergens anders. Belangrijk is om te kijken hoe honden dit van nature doen. Hoe slapen wilde honden en hoe kan je daar voor jouw huishond het beste rekening mee houden? Hieronder geven we daar meer informatie. Wat is de beste slaapplaats voor de hond?

Hond ligt graag op een hoge slaapplaats

Ten eerste liggen honden van nature graag iets hoger, zodat ze beter overzicht hebben op de omgeving. Sommige honden liggen graag op schoot. Hoger slapen zorgt voor een veiliger gevoel. Het is daarom helemaal niet zo gek als een hond niet in de bench wil slapen, waarin hij opgesloten zit en geen keuze heeft. Het is belangrijk dat honden hierin niet beperkt worden en de ruimte krijgen om zich te verplaatsen. Het kan zijn dat een hond liever slaapt op de grond. Het belangrijkste is dat de hond de keuze heeft om zelf te kiezen of hij op de grond slaapt.

Ten tweede hebben honden daarnaast graag de keuze uit verschillende slaapplaatsen. Honden slapen polyfasisch, dit betekent dat ze in meerdere fases op een dag slapen, ze slapen niet aan één stuk door zoals mensen doen. Honden verplaatsen graag wanneer zij tijdens hun slaap wakker worden, ze slapen dan op een andere plek door.

Ten derde zoekt een hond tijdens warme dagen zoekt graag verkoeling op en tijdens koude dagen graag een warmere plek. De temperatuur van de slaapplaats is belangrijk. Honden kunnen het ‘s nachts koud krijgen, er zijn honden die daarom graag onder een deken slapen (of heerlijk in een hondenslaapzak). Veel mensen houden er geen rekening mee dat honden het ook koud ‘s nachts kunnen krijgen. Sommige hondenrassen slapen het liefst onder een deken, zoals honden met een dunne vacht waaronder  teckels liggen maar al te graag onder een dekentje.

Deze hond slaapt graag onder een zachte fleece deken

Puppy laten slapen in de bench of in hondenmand?

Bijna altijd wordt er standaard een bench gebruikt wanneer je een pup in huis haalt. Het kan handig zijn om de hond de bench aan te leren, voor het geval hij een keer naar de dierenarts moet en na een operatie in een bench moet. Maar als je alles hebt gelezen uit dit blog, dan zal het je vast zijn opgevallen dat een bench helemaal niet zo natuurlijk is voor honden.

Veel mensen merken op dat hun pup niet uit zichzelf gaat slapen in de bench. De puppy of hond wil op een gegeven moment niet meer in de bench slapen terwijl dit eerst altijd goed ging. Dat komt omdat het van nature niet normaal is voor een hond om zo lang in een kleine ruimte opgesloten te zitten. De hond wil niet in de bench. Een hond wil van nature verplaatsen, zowel overdag als in de nacht, op een veilige plek liggen, iets hoger dan de rest. Ze willen een warmere of koudere plek opzoeken en als dit niet lukt, worden ze onrustig.

Wanneer een puppy geen goede nachtrust heeft en slecht slaapt zal hij overdag een stuk happiger en meer bijtgedrag gaan vertonen. Een puppy raakt namelijk sneller overprikkeld. Meer lezen hierover? We hebben een blog geschreven over overprikkeling en bijtgedrag bij puppy’s.

Puppy leren langer te slapen

Wanneer je een puppy hebt dan is de kans groot dat je er ‘s nachts een (of meerdere keren) uit moet om de puppy uit te laten. Midden in de nacht is de kans groot dat een puppy op een gegeven moment niet meer wil gaan slapen. Hij is wakker en terug gaan slapen lukt vaak niet.

Dit wordt nog moeilijker wanneer een puppy alleen slaapt. Een puppy zal namelijk het ritme ‘s nachts een stuk makkelijk oppikken wanneer hij bij je op de slaapkamer slaapt en daardoor ook sneller weer in slaap vallen. Een puppy op de slaapkamer laten slapen heeft heel veel voordelen:

• Je merkt zo makkelijk wanneer er iets aan de hand is, bijvoorbeeld dat de puppy onrustig is en uitgelaten moet worden.
• Een puppy zal merken dat hij niet alleen is en hierdoor een stuk rustiger en dieper slapen. Veiligheid zorgt voor meer ontspanning, betere slaap en prikkelverwerking.
• Een puppy zal sneller doorslapen wanneer hij midden in de nacht even uitgelaten wordt. Hij pakt het ritme van zijn eigenaar een stuk beter op omdat jullie meer op elkaar inspelen.

Veel puppy’s die alleen in een bench slapen lukt het niet om langer door te slapen. Ze worden vroeg wakker en gaan dan blaffen en piepen om aandacht en van slapen komt niets meer. Je zult merken dat een puppy veel langer, makkelijker en vaster slaapt wanneer hij uit de bench mag en nóg beter als ze gewoon gezellig bij je op de slaapkamer mogen slapen. Honden zijn niet voor niets groepsdieren.

Honden zijn groepsdieren. Hier zie je een puppyren waardoor de honden hun eigen plek hebben maar wel meer ruimte dan in een bench.

Ervaringsverhalen van puppy eigenaren

“Onze pup sliep ook niet door. Als pup sliep Bente ook in een bench maar ook steeds veel te vroeg wakker. Tot ze eens ging logeren bij een hondenvriendje,  die mocht gewoon in de woonkamer slapen. Sindsdien geen probleem meer…. ze slaapt tot wij opstaan! Wij hebben de bench weggedaan en ze heeft nog nooit iets kapot gemaakt.“

“Onze twee honden slapen in een zachte donutmand naast ons bed. Nooit problemen met uitslapen gehad, ze slapen gelijk een roos en ze zijn nu 18 en 8 maanden oud. Ze zijn heel graag bij ons en slapen op onze slaapkamer goed door.“

Puppy Doortje slaapt heerlijk in haar eigen mandje naast het bed in de slaapkamer.

Wanneer een hond niet meer in bench?

Wanneer je toch kiest voor een bench in het begin van de puppytijd, zal er een moment komen waarop je je afvraagt  wanneer de hond niet meer in de bench hoeft. Vaak doen mensen dit wanneer de hond geen dingen meer sloopt of kapot maakt. Naarmate een hond ouder en volwassen wordt zal een hond steeds minder slopen (tenzij er sprake is van verlatingsangst, stress, pijn of een lage zelfredzaamheid).

Wanneer een oudere volwassen hond spullen sloopt is het niet verstandig de hond in de bench te doen, maar te kijken naar de oorzaak van het gedrag. De hond in de bench opsluiten is een makkelijke oplossing maar daar is de hond niet mee geholpen wanneer er onderliggende problematiek is. Hierbij kan je denken aan overprikkeling, (chronische) stress of pijn. Chronische stress kan een hond al snel krijgen door het gooien van ballen, waarbij constant stresshormonen aangemaakt worden. Pijn wordt erg onderschat, 90% van de gedragsproblemen bij honden komt door pijn die niet herkent wordt door de eigenaar.

Anoeska is gedragsdeskundige voor honden, zij vertelt: “Even als tip, in plaats van een bench kun je ook een hek of puppyren plaatsen. Ik zelf ben geen voorstander van de bench. Wetenschappelijk onderzoek geeft aan dat op het moment dat het deurtje dicht is de hartslag stijgt en er veel cortisol word aangemaakt.
Ik ben gedragsspecialist en merk bij veel honden met gedragsproblemen als we de bench weg doen of een kamerren aanschaffen in plaats van de bench dat het gedrag snel verbeterd.
En alle mensen die zeggen het is de veilige plek. Laat het deurtje dan open dan kan de hond zelf kiezen.
Ik heb deze week twee honden positief zien veranderen omdat ze niet meer opgesloten zitten in een bench.”

Een kamer ren / puppy ren in plaats van een bench

Een hekje tussen twee honden om ze te splitsen

Er zijn ook andere manieren om ervoor te zorgen dat de pup geen spullen kapot maakt en niet in de bench hoeft. Kijk bijvoorbeeld eens naar een stevige puppyren, zodat je hond meer vrijheid, maar alsnog zijn eigen plekje heeft. Met een puppyren zet je een stuk van de kamer af zodat de pup zijn eigen plek heeft, maar wel de ruimte heeft om meer te bewegen. Lees hieronder verder.

Hond of puppy wil ineens niet meer in de bench slapen

Het ging altijd goed, maar opeens wil de hond of puppy niet meer in de bench slapen. Wat kan je dan het beste doen?

Het gebeurt niet vaak dan een puppy de bench meteen accepteert. De meeste pups vinden een bench niet fijn. Ten eerste zijn ze gewend om altijd bij hun moeder, broertjes en zusjes te zijn en ten tweede worden ze opeens uit hun vertrouwde omgeving gehaald. Nu zijn ze in een vreemde omgeving (wat al heel veel impact heeft) en moeten ze ook nog eens alleen slapen terwijl ze opgesloten zitten. Veel pups hebben hier moeite mee.

Veel mensen laten hun pup het dan ook uithuilen in de bench. Wil je hierover meer lezen? [Artikel: een puppy laten janken. Over veiligheid, hechting & verlatingangst]. De pup heeft geen andere keuze dan de bench te accepteren, hij geeft het huilen op. De bench wordt een gewoonte en de pup heeft geleerd dat als hij laat merken dat hij iets niet fijn vind, er niet naar hem geluisterd wordt.

Vaak rond de pubertijd wil de hond ineens niet meer in de bench slapen. Heel vreemd is dit niet, de pup vond de bench vanaf het begin niet prettig maar had geen keuze. Je zult zien dat wanneer je het deurtje van de bench open laat en de hond de keuze geeft, slapen veel makkelijker gaat.

En ben je bang dat de hond toch gaat slopen? Kijk dan naar een puppyren of kinderrekje waarmee je een gedeelte van de slaapkamer kunt afzetten. Zo zorg jij dat de omgeving puppyproof of hondproof is maar je toch kunt voldoen aan de natuurlijke behoefte!

Dalmatiër Thabo slaapt samen met de kat boven op de hondenslaapzak

Waarom slaapt een hond soms met de ogen open?

“Droomt een hond ook?” Is een vraag die veel gesteld wordt. Honden dromen net zoals mensen en hebben hierin ook verschillende droomfasen. Wanneer een hond droomt is het belangrijk om de hond niet wakker te maken. Tijdens het dromen verwerkt een hond van alles en dit is essentieel voor de gezondheid.

Sommige honden slapen vaak met hun ogen open waarbij de pupil wegdraait, dit kan gelukkig geen kwaad en daar is niets mis mee. Wanneer een hond last krijgt van droge ogen, reageert het lichaam daar vanzelf op door te knipperen met de oogleden.

Vaak is een hond die met ogen open slaapt aan het dromen (vaak gebeurt dit in de REM-slaapfase). Honden ademen dan wat dieper en kunnen dan gaan bewegen. Dit ziet er misschien wat eng uit, maar het is niet erg of slecht voor de hond. Maak de hond niet wakker als hij droomt! Wanneer een hond beweegt en geluid maakt in zijn slaap, is hij aan het dromen. Goed om te weten: een hond kan alleen in REM-slaap komen als hij zich veilig genoeg voelt. 

Waarom graaft een hond in zijn mand?

Honden graven vaak in hun mand voordat ze gaan slapen. Hoe komt dit precies? De grootste reden waarom een hond in zijn mand graaft is om zijn ‘bed op te maken‘. Door het graven zoekt de hond een lekker plekje uit zodat hij comfortabel ligt. Het kan ook komen dat een hond het te warm heeft in zijn mand en een hond graaft zodat de plek kan afkoelen. Op die manier kan hij comfortabeler slapen. In het wild graven honden graag kuilen en holtes om veilig in te liggen, ook ter bescherming van het weer. Veel honden graven in hun mand om zo een lekker slaapplekje te creëren. 

Waarom smakt of trilt een hond in zijn slaap? 

Een hond die trilt of smakt in zijn slaap is heel normaal, hier hoef je je geen zorgen om te maken. Dit doen honden in hun REM-slaap. De hond is aan het dromen en beweegt dan in zijn slaap. Soms blaft of gromt een hond in zijn slaap, ook dit is onderdeel van de REM-slaap bij honden.

Dromen doen honden om prikkels te verwerken, het is goed voor ze. Wanneer je de hond elke keer als hij droomt wakker maakt, kan hij deze prikkels minder goed verwerken. Een dromende hond wordt altijd zelf weer wakker door een geluidje of door een bepaalde geur, of omdat de REM-slaapfase afgelopen is. Belangrijk in de REM-slaapfase is dat de hond genoeg ruimte heeft: de hond moet languit gestrekt kunnen liggen (in veel benches kan dit niet).

Franse Bulldog puppy Bella aan het slapen met ogen open in haar hondenslaapzak

Er is geen sprake van dominantie bij honden

Het is natuurlijk helemaal niet erg als jij liever niet wil dat jouw hond(en) op de bank of op bed komt. Wat wel belangrijk is, is om te kijken op welke manier je zo goed mogelijk aan de natuurlijke behoeften en gewoontes van jouw hond kunt voldoen.

Zorg bijvoorbeeld voor meerdere slaapplekken waar de hond uit kan kiezen. En wees niet bang, jouw hond zal echt niet ‘dominant’ worden als hij op een hogere plek mag liggen. Google maar eens op ‘de dominantietheorie achterhaald’ en er gaat een hele nieuwe wereld voor je open.

Honden zijn namelijk helemaal niet bezig met het worden van de roedelleider’ of ‘hoger op de ladder komen’. Mocht dit de reden zijn dat jouw hond niet op de bank of bed mag, wees gerust, dit kan geen kwaad. Een hond komt graag bij je liggen op bed of de bank, dit komt omdat ze veiligheid zoeken, niet omdat ze de leiding willen overnemen. Gaat een hond bovenop je liggen, dan hoef je je daar geen zorgen om te maken, dit is geen dominantie maar genegenheid. 

Ridgeback Luna op de bank, op haar warme Mouflon vacht!

Waarom ligt een hond tegen je aan?

Een hond ligt graag tegen je aan omdat honden sociale slapers zijn van nature. Het is heel onnatuurlijk om alleen te slapen. Er zijn honden die het liefst tegen je aan slapen, omdat dit zorgt voor een veilig gevoel, genegenheid en verbondenheid. Er zijn honden die dit niet nodig hebben maar wel graag in jouw buurt slapen. In dezelfde ruimte slapen is namelijk ook samen slapen. Niet elke hond heeft de behoefte om tegen je aan te liggen, maar er zijn honden die dit wel nodig hebben.

In het nest liggen puppy’s ook dicht tegen elkaar aan, dit doen ze alle weken dat ze bij hun moeder slapen. Je zult zien dat de ene pup hier meer behoefte aan heeft dan een andere. Sommige pups zoeken elkaar echt op en andere nemen wat meer afstand. Maar van nature is het altijd zo dat als een pup behoefte heeft om tegen een soortgenootje of de moeder aan te liggen dat dit ook kan.

Het is heel onnatuurlijk om pups uit elkaar te halen. In het wild blijven pups een stuk langer in het nest dan wanneer wij de pups uit het nest halen. Met 8 weken oud is dit zelfs nog erg vroeg. Een pup zal ontzettend moeten wennen dat hij niet meer samen kan slapen met zijn broertjes, zusjes en zijn moeder en zal dit opzoeken bij de eigenaar. Puppy’s slapen daarom het liefst tegen de eigenaar aan omdat dit veilig is. Ook als een hond ouder is of volwassen is kan een hond om die reden tegen je aan liggen.

Meer leren over hondengedrag?

Wil je meer lezen over het begeleiden van honden en hondengedrag? In mijn boek: ” Je hond liefdevol opvoeden en begeleiden” staan allerlei nuttige en handige informatie geschreven volgens de nieuwste inzichten. Omdat jij dit blog gelezen hebt, kun je mijn boek bestellen zonder verzendkosten! Gebruik hiervoor de kortingscode “Kortingliefdevol”.

___________________________________________

Hoeveel slaapplaatsen heeft jouw hond? Heeft jouw hond de keuze om hoger of lager te liggen, languit gestrekt te liggen? Zijn de plekken zacht, comfortabel en heeft de hond de keuze om een warmere of koudere plek te kiezen wanneer dit nodig is? Heb jij iets gehad aan dit artikel? Laat het dan weten in een reactie hieronder!

___________________________________________

Delen van dit blog (de link) mag voor niet-commerciële doeleinden, maar alleen als de juiste bronvermelding erbij wordt zet (een link die doorlinkt naar dit blog en onze website). Voor commerciële websites is het gebruiken van de tekst door middel van kopiëren/plakken van de tekst; of tekst op een of andere manier overnemen; en/of foto’s kopiëren en gebruiken niet toegestaan en maakt inbreuk op auteursrecht. Neem bij twijfel contact met ons op.

Bekijk ook de Facebookpagina en de Instagram van Dierenoppas Amersfoort!

Benieuwd naar andere hondenblogs? 

[BLOG] Wat jij nog niet wist over het wandelen met een lange riem!
[BLOG] Maar dat hoort toch zo? Snuffelbehoefte van de hond
[BLOG] Honden en tennisballen, is het wel zo natuurlijk en gezond?
[BLOG] Hoe herken je een goed en slecht hondentuig?